Mowa zależna – Reported Speech

Sierpień 4, 2022 Agata Pruszyńska

W języku angielskim wyróżniamy mowę zależną (Reported Speech) oraz mowę niezależną (Direct Speech). Mowa niezależna polega na cytowaniu kogoś dosłownie używając cudzysłów – np. ‘We will go to the mountains’ said Olivia. Z kolei w mowie zależnej przytaczamy, kto coś powiedział – np. Olivia said (that) they would go to the mountains.

W mowie zależnej cofamy czas o jeden do tyłu, np. Present Simple zmieniamy na Past Simple, Present Continuous na Past Continuous, itd. W zdaniach złożonych zmieniamy tylko pierwszy z czasowników. Musimy również pamiętać o zmianie osób oraz zaimków osobowych i dzierżawczych, tak aby dostosować je do mowy zależnej.

‘I was washing up when I heard a strange noise’ said Alice.
Alice said that she had been washing up when she heard a strange noise.

 

Czasami nie musimy zmieniać czasów. Dzieje się tak, jeśli:

• czasownik ‘say’ lub ‘tell’ jest w czasie teraźniejszym a nie przeszłym,

• czasownik ‘say’ lub ‘tell’ jest w czasie przeszłym, ale zdanie w mowie zależnej jest zawsze prawdziwe, np. lubię lody czekoladowe, trawa jest zielona wiosną;

• czasownik ‘say’ lub ‘tell’ jest w czasie przeszłym, ale wiadomość jest powtórzona od razu

Przykłady:

Lucy says she is a hard-working person.
Anna told me she loves Peter.

 

Zdania oznajmujące w mowie zależnej

Poniżej pokazana została zamiana czasów i konstrukcji w mowie zależnej.

 

Present Simple                                                    Past Simple
I like pizza.                                                           He said (that) he liked pizza.

 

Present Continuous                                             Past Continuous
I’m thinking about moving out.                            He said (that) he was thinking about moving out.

 

Present Perfect Simple                                        Past Perfect Simple
I’ve arrived home.                                                He said (that) he had arrived home.

 

Present Perfect Continuous                                 Past Perfect Continuous
I’ve been tidying my house all day.                      He said (that) he had been tidying house all day.

 

Past Simple                                                          Past Perfect Simple
I did my homework.                                              He said (that) he had done his homework.

 

Past Perfect Simple                                              Past Perfect Simple
I had written a poem.                                            He said (that) he had written a poem.

 

Past Perfect Continuous                                       Past Perfect Continuous
I had been painting.                                              He said (that) he had been painting.

 

Future Simple (will)                                              would
I will go to my grandma.                                       He said (that) he would go to his grandma.

 

Future Continuous (will be doing)                        would be doing
I will be sunbathing.                                              He said (that) he would be sunbathing.

 

Future Perfect Simple (will have done)                would have done
I will have finished.                                               He said (that) he would have finished.

 

Future Perfect Continuous                                     would have been doing
I will have been drawing.                                       He said (that) he would have been drawing.

 

can                                                                         could
I can do it.                                                              He said (that) he could do it.

 

may                                                                         might
I may go away.                                                         He said (that) he might go away.

 

should                                                                      should
I should go to the dentist.                                        He said (that) he should go to the dentist.

 

shall                                                                         should
Shall we go to the theatre?                                      He said (that) we should go to the theatre.

 

might                                                                        might
I might make dinner.                                                  He said (that) he might make dinner.

 

must                                                                         had to
I must go to school.                                                  He said (that) he had to go to school.

 

First Conditional                                                       Second Conditional
If I have money, I will go to the cinema.                    He said (that) if he had money, he would go to the cinema.

 

 

Pytania w mowie zależnej

Jeżeli chodzi o pytania, to w mowie zależnej cofamy czas, a także wytrącamy szyk pytania, przechodząc na szyk zdania oznajmującego. Niektóre pytania rozpoczynają się od zaimka pytającego (np. what, where, why, when, who, how long, how much / many, etc.) i wtedy używamy go przechodząc na mowę zależną. Jeżeli takiego zaimka nie ma, to potrzebujemy słówka ‘czy’, czyli ‘if’ lub ‘whether’.

 

Direct Speech                                                   Reported Speech

Where do you parents live?                             He asked me where my parents lived.
What is your favourite colour?                         He asked me what my favourite colour was.
How many hours have you been painting?      He asked me how many hours I had been painting.

 

Do you need any help?                                     He asked me if I needed any help.
Have you ever been to Japan?                          He asked me if I had ever been to Japan.
Do you want to go out?                                    He asked me if I wanted to go out.

 

 

Prośby i rozkazy w mowie zależnej

W prośbach i rozkazach w mowie zależnej używamy ‘to + bezokolicznik’. Z kolei w przeczeniu używamy ‘not + to + bezokolicznik’. W prośbach będziemy używać czasownikach ‘ask’ w czasie przeszłym i prośby będziemy tłumaczyć na język polski w ten sposób:  ‘poprosiła mnie, żebym coś zrobił’. Z kolei w rozkazach użyjemy czasownika ‘tell’ lub ‘order’ w czasie przeszłym, a tłumaczenie będzie wyglądało tak: ‘kazała mi coś zrobić’.

 

Direct Speech                                                                        Reported Speech

Please pass me the salt.                                               He asked me to pass him the salt.
Could you give me your phone number, please?          He asked me to give her my phone number.
Please don’t scream at me.                                          He asked me not to scream.
Please don’t be mad at him.                                         He asked me not to be mad at her.

 

Do your homework!                                                       He told me to do my homework.
Go to your room!                                                           He told me to go to my room.
Don’t you dare to do it!                                                 He told me not to do it.
Don’t leave me!                                                             He told me not to leave him.

 

 

Okoliczniki czasu w mowie zależnej

Czasami przechodząc z mowy niezależnej na mowę zależną musimy również zmienić okoliczniki czasu, ponieważ zmienia się punkt odniesienia. Przykładowo przekształcając zdanie  ‘Ania pójdzie do kina jutro.’ (‘Ania will go to the cinema tomorrow.’) na mowę zależną pięć dni później bez zmiany okolicznika czasu, czyli ‘Ania powiedziała, że pójdzie do kina jutro.’ (‘Ania said that she would go to the cinema tomorrow.’); mówimy o dwóch różnych dniach. Prawidłowo przekształcone zdanie wyglądałoby następująco: ‘Ania powiedziała, że pójdzie do kina następnego dnia.’ (‘Ania said that she would go to the cinema the following day.’).

 

now                         =>              then / at that time
today                      =>               that day
tomorrow                =>              the following day / the next day / the day after
next week               =>               the following week / the week after
yesterday                =>               the day before / the previous day
last week                =>               the week before / the previous week
3 days ago              =>               3 days before
here                        =>               there
this                         =>               that
these                      =>                those

 

Say or tell

Po czasowniku ‘say’ nie musimy wstawiać dopełnienia, czyli nie musimy wskazywać osoby, której coś powiedzieliśmy. Z kolei po czasowniku ‘tell’ zawsze wstawiamy dopełnienie. Po czasowniku ‘say’ możemy wstawić dopełnienie, ale musimy je poprzedzić przyimkiem ‘to’.

say (to somebody)
tell somebody

Przykłady:

I told her that the exhibition was fantastic.
I said I liked roses.
I said to her I liked roses.

 

Jeżeli interesują Was inne wpisy poświęcone gramatyce angielskiej, to koniecznie zajrzyjcie tutaj – Angielski gramatyka.